raport z audytu wewnętrznego przykład

Posiadając już plan lub raport możemy przejść do faktycznego wdrożenia RODO, w które powinniśmy rozpocząć od oceny ryzyka. Jeżeli nie wiesz, jak się zabrać za audyt oraz chciałbyś, aby ten etap był dobrze i bezstronnie przeprowadzony warto rozważyć skorzystanie z usług audytu RODO wykonanego przez firmę zewnętrzną. 3. Koincydencja instytucji publicznej i obowiązku audytu wewnętrznego Zagadnienie audytu wewnętrznego uregulowane zostało w ustawie o finansach publicznych (Ustawa, 2009) (dalej: u.f.p.), która odnosi się i posługuje pojęciem jednostki sektora finansów publicznych. Czy można określić je mianem instytucje publiczne i powiązać z 1. Zgodnie z § 22 i 23 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2006 r . w sprawie
szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania audytu wewnętrznego (Dz.U.06.112.765)
audytor przekazuje sprawozdanie kierownikowi komórki, w której jest przeprowadzane zadanie,
2.1 Audyt Wewnętrzny wykonuje zadania w oparciu o plan audytu wewnętrznego oraz na podstawie dodatkowych poleceń Rektora lub Władz Uniwersytetu. 2.2 Na plan audytu wewnętrznego składają się: a) plan roczny audytu wewnętrznego (zwany dalej plan roczny); b) plan wieloletni audytu wewnętrznego (zwany dalej plan wieloletni). Czy studia podyplomowe z zakresu audytu wewnętrznego przedsiębiorstw i instytucji publicznych (jeden z modułów zawiera audyt systemów informatycznych) uprawniają do przeprowadzania audytów zgodnie z ustawą o ksc oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Cyfryzacji z dnia 12 października 2018 r. w sprawie wykazu certyfikatów nonton film india terbaru 2023 subtitle indonesia. Zobacz prace podzielone tematami: 01 - Administracja 02 - Analiza: ekonomiczna, finansowa, wskaźnikowa 03 - Bankowość, Kredyty 04 - Bezrobocie 05 - Bezpieczeństwo i Higiena Pracy 06 - Biznes plany 07 - Budownictwo i Architektura 08 - Budżet: miasta, powiatu, gminy, państwa 09 - Controlling 10 - Koszty, Audyt 11 - Pielęgniarstwo, Fizjoterapia, Dietetyka, Farmacja i Medycyna 12 - Faktorinng, Outsourcing 13 - Finanse 14 - Gastronomia, Hotelarstwo 48 - Historia 46 - Informatyka, Internet 15 - Inwestycje, MŚP 16 - Joint Venture, Prywatyzacja, BIZ 17 - Jakość 18 - Komunikacja społeczna 19 - Leasing 47 - Literatura 20 - Negocjacje, Konflikty 21 - Nieruchomości 22 - Marketing, Promocja, Reklama, Produkt 23 - Mechanika, Motoryzacja 24 - Ochrona Środowiska, Ekologia 25 - Pedagogika 26 - Podatki 27 - Politologia, Terroryzm, Dziennikarstwo 28 - Prawo, Przestępczość 29 - Psychologia 30 - Public relations 31 - Rachunkowość 32 - Resocjalizacja 33 - Rolnictwo 34 - Rynki finansowe, Instrumenty finansowe, Giełda 35 - Samorządy 36 - Socjologia 37 - Stosunki międzynarodowe, Handel zagraniczny 38 - Transport, Logistyka, Dystrybucja 39 - Turystyka, Agroturystyka 40 - Ubezpieczenia, Emerytury, Renty, Służba zdrowia 41 - Unia Europejska, Unia Walutowa, Euro, Fundusze Unijne 42 - Wychowanie fizyczne 43 - Zarządzanie, Organizacja, ZZL: Rekrutacja, Selekcja, Szkolenia, Motywowanie, Wynagradzanie, Ocenianie 44 - Strategie 45 - Inne 00 - Pokaż wszystkie prace Numer pracy: 13533 Temat pracy: Podstawy prawne audytu wewnętrznego Liczba stron: 56 Spis treści / plan pracy: Wstęp......... 8 Rozdział I Audyt wewnętrzny jako element działalności gospodarczej Pojęcie i geneza audytu wewnętrznego.........10 Pojęcie audytu wewnętrznego......... .10 Audyt wewnętrzny na przestrzeni wieków.........13 Audyt wewnętrzny w Polsce .........16 Klasyfikacja audytu wewnętrznego.........19 Zdania i funkcje audytu wewnętrznego w przedsiębiorstwie.........22 Zadania audytu.........22 Funkcje audytu wewnętrznego.........23 Rozdział II Wymogi prawne i personalne audytu wewnętrznego Międzynarodowe standardy audytu wewnętrznego.........25 Kwalifikacje audytora wewnętrznego.........28 Obowiązki i zadania audytora wewnętrznego.........29 Obowiązki audytora wewnętrznego.........29 Zadania audytora wewnętrznego .........30 Analiza ryzyka elementem pracy audytora wewnętrznego.........32 System oceny i pracy audytora .........36 Rozdział III Wytyczne związane z realizacją audytu wewnętrznego Ocena i identyfikacja obszaru ryzyka w audycie.........38 Planowanie audytu wewnętrznego.........40 Roczny plan audytu.........40 Realizacja zadań audytowych.........42 Zebranie faktów i ich ocena.........45 Sprawozdanie z zadania audytowego.........48 Czynności sprawdzające audyt wewnętrzny.........51 Podsumowanie.........53 Literatura.........55 Źródła .........56 Spis tabel i rysunków.........56 Zamawiam: całą pracę Wartość zamówienia: PLN Twój e-mail: Napisanie wartościowego sprawozdania z audytu wewnętrznego wymaga przestrzegania kilku podstawowych zasad. Nasze warsztaty są zbudowane właśnie wokół nich: Zasada 1. Określ, kto jest głównym odbiorcą sprawozdania i jakich informacji potrzebuje Przykład: wytyczne od zarządu, co uważają za istotne ustalenia Przykład: formaty sprawozdań – najlepsze praktyki z polskich przedsiębiorstw Ćwiczenie: wybór ustaleń do podsumowania dla zarządu i do właściwego sprawozdania Zasada 2. Miej coś do powiedzenia – przekaż tylko istotne informacje Ćwiczenie: odróżnianie informacji istotnych od nieistotnych Zasada 3. Zacznij od razu – ustalenia i wnioski powinny być pisane na bieżąco, w miarę jak się pojawiają. Powinny być też od razu omawiane z audytowanymi. Przykład: różny poziom agregowania ustaleń dla różnych odbiorców Przykład: arkusz ustaleń jako narzędzie pomagające napisać dobre sprawozdanie Ćwiczenie: elementy ustaleń – stan faktyczny, kryteria, przyczyny, skutki Ćwiczenie: ocena ustaleń pod kątem ich jasności i kompletności Zasada 4. Zachowaj proporcje – przedstaw zarówno pozytywne, jak i negatywne informacje. Jasno zaprezentuj, które kwestie są najistotniejsze. Dobierz odpowiedni poziom agregacji/ szczegółowości. Ćwiczenie: różnica między szczegółową dokumentacją roboczą a sprawozdaniem z audytu Ćwiczenie: syntetyczne przedstawianie informacji Zasada 5. Jeśli możesz, przedstaw ocenę badanego procesu Przykład: skala ocen Przykład: różne możliwości prezentacji ocen w sprawozdaniu z audytu Ćwiczenie: ocena procesu na podstawie przedstawionych informacji Zasada 6. Pisz poprawnie: używaj krótkich zdań, nie nadużywaj strony biernej, pisz zrozumiałym językiem Przykład: wystrzeganie się oczywistości Przykład: odpowiedni dobór słów Ćwiczenie: prezentacja informacji w jasny sposób Ćwiczenie: dobór słów o zabarwieniu neutralnym Ćwiczenie: skracanie tekstu, rezygnacja ze zbędnych słów Informujemy, że zamieszczony wzór raportu z przeprowadzonego audytu klinicznego wewnętrznego w rentgenodiagnostyce (w tym stomatologii i densytometrii kostnej) oraz radiologii zabiegowej został rekomendowany do stosowania jednostkom ochrony zdrowia przez Przewodniczącego komisji do spraw procedur i audytów klinicznych zewnętrznych – Konsultanta krajowego w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej. Wzór raportu z audytu klinicznego wewnętrznego w zakresie rentgenodiagnostyki (w tym stomatologii i densytometrii kostnej) oraz radiologii zabiegowej jest do pobrania tutaj: doc (wersja 2.). Wzór Raportu z przykładowym wypełnieniem W celu ułatwienia realizacji przez Przewodniczącego komisji do spraw procedur i audytów klinicznych zewnętrznych, obowiązku przekazania kopii raportu do Krajowego Centrum Ochrony Radiologicznej (art. 33v ust. 8) – za zgodą Przewodniczącego komisji – kopię raportu można przekazać bezpośrednio do KCORwOZ w następujący sposób: listownie, na adres: Krajowe Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia, ul. Smugowa 6, 91-433 Łódź; z dopiskiem „Raport z audytu klinicznego wewnętrznego”, lubdrogą elektroniczną (e-mail), na adres: @ Rozsiądź się głęboko w fotelu, bo zabieram Cię w długą podróż. Podróż przez świat audytów, audytorów i audytowanych. Świat w rzeczywistości inny, niż jest często kreowany, ponieważ audyt mylony jest z kontrolą i przeprowadzany jak kontrola. Pierwszym przykazaniem świadomego audytora musi być maksyma „Potwierdzić zgodność z wymaganiami”. Dlaczego tak się nie dzieje? Jakie są rodzaje audytów? Jak się do nich przygotować i przeprowadzić? Jak nie być bucem audytorem? Zapraszam do obszernej lektury i podzielenia się z Wami moim 9 letnim doświadczeniem audytora procesów produkcyjnych branży lotniczej i systemów zarządzania. Co to jest audyt? Czym w takim razie jest ten cały audyt? Audyt najprościej pisząc jest to sposób oceny danego procesu, produktu, systemu czy nawet projektu lub całej organizacji. Ocena jest wynikiem weryfikacji zgodności z wymaganiami. W związku z tym musimy znać wymagania dotyczącego danego procesu lub produktu. Audyt ma również służyć jako ciągłe doskonalenie organizacji. Jest to logiczne z punktu widzenia samego procesu. Przeprowadzasz audyt, stwierdzasz co jest niezgodne lub do poprawy, następnie co do niezgodności wdrażane są akcje korygujące. Pozwala to usprawniać procesy, produkt, system lub całą firmę. Jak wygląda audyt? Jak w takim razie wygląda audyt? Audyt może przyjmować różne formy. Może to być wywiad z osobą pracującą w danym procesie lub z danym produktem. Może to być również weryfikacja dokumentacji z procesu i sprawdzenie jej zgodności z wymaganiami. Audyt może przyjąć też formę oceny według standardowej checklisty i odpowiedzi na standardowe pytania tak lub nie. Istnieją różne formy audytu i dobierane są zależnie od sytuacji i specyfikacji danego procesu lub produktu. Najważniejsze to mieć w głowie przeświadczenie o tym, że celem audytora jest stwierdzenie zgodności z wymaganiami, a nie szukanie na siłę niezgodności. Kto może przeprowadzić? Podział audytów. Audyty dzielą się na 3 kategorie z punktu widzenia tego, kto może przeprowadzić audyt. W pierwszej kolejności najwięcej styczności będziecie mieć z audytami wewnętrznymi. W świadomych organizacjach prowadzi się audyty wewnętrzne, przez przeszkolonych audytorów. Istotne jest to, aby audytor nie weryfikował procesu, w którym pracuje lub którego jest właścicielem. Kolejny typ audytu to audyty zewnętrzne od Waszych klientów. Jeżeli współpracujecie z poważnymi organizacjami to od czasu do czasu możecie liczyć na wizytę poważnego Pana, który zweryfikuje proces produkcyjny własnego produktu lub przypatrzy się bacznie systemowi jakości. Ostatnim z rodzajów audytów jest audyt tzw. trzeciej strony. Co to takiego? Są to wszystkie audyty organizacji zatwierdzających systemy jakości np. ISO 9001:2015 lub EN9100. Również Wasz klient może zlecić audyt procesu lub produktu innej organizacji i ta organizacja zrobi u Was audyt. Dobrym przykładem audytu trzeciej strony jest również audyt procesów specjalnych NADCAP. Więcej o NADCAP przeczytacie tutaj: Nadcap – procesy specjalne w przemyśle. W jakim celu przeprowadza się audyty? Cel mniej więcej już znacie: stwierdzenie zgodności plus ciągły rozwój. Nie mniej jednak istnieją bardziej prozaiczne powody przeprowadzania audytów i nie można się tego wstydzić. Audyty to przede wszystkim świetne narzędzie prewencyjne, aby uniknąć niezgodności w produkcie lub usłudze. Poprzez audyt, możesz zweryfikować czy ludzie dobrze rozumieją wymagania oraz czy proces przeprowadzany jest zgodnie z tymi wymaganiami. Jest to sposób na sprawdzenie również zrozumienia wymagań odnośnie samego produktu lub usługi w organizacji. Nie zawsze to co jest zapisane w specyfikacjach czy dokumentacji rozumiane jest w ten sam sposób przez wszystkich. W zasadzie nigdy się tak nie dzieje :). W końcu audyt wewnętrzny to świetne narzędzie aby uchronić się przed wpadką na audycie zewnętrznym klienta lub trzeciej strony np. audycie certyfikującym na ISO 9001:2015. Dużo lepiej jest znaleść niezgodność wcześniej, wdrożyć odpowiednie akcję i mieć „święty spokój” w trakcie audytów zewnętrznych. Jak często powinno przeprowadzać się audyty? Audyty wewnętrzne Jeżeli mówimy o audytach wewnętrznych, to warto ustawić sobie jednakowy interwał dla poszczególnych audytów. Na pewno minimum to jeden audyt w ciągu roku w danym procesie produkcyjnym lub usługowym. Oczywiście nie jest to obowiązek i organizacja nie jest zobligowana do robienia audytów wewnętrznych. Nie mniej jednak jest to świetne narzędzie i warto je stosować. Jeżeli widzisz potrzebę audytowania danego procesu częściej, masz do tego pełne prawo. Zazwyczaj robi się tak w przypadku procesów lub produktów ważnych dla organizacji, procesów, w których występują częste problemy lub niezgodności. Warto również zastanowić się nad częstszym audytem przy dużej rotacji pracowników w danym procesie. Zdecydowanie lepiej sprawdzić świadomość na temat wymagań co do produktu i procesu przed pojawieniem się reklamacji od klienta. Audyty klienta Klient ustala audyty zewnętrzne cyklicznie. Jeżeli Twoja organizacja wykonuje istotne produkty, w dużej ilości, ze skomplikowanymi procesami w branży lotniczej, to możecie mieć klienta na karku nawet co 3 miesiące. W drugą stronę, gdy produkt, który dostarczacie nie jest wymagający i złożony, to Wasz klient może, ale nie musi pojawić się np. raz na 4 lata. Nie mniej jednak warto poznać wcześniej częstotliwość audytów klienta i nawet przypomnieć się, jeżeli nie dał on Wam wcześniej znać. Osoby pracujące u Waszych klientów, to również zwykli ludzie i mogą zapominać o takich rzeczach. Zrób pierwszy krok, jeżeli chcesz uniknąć zaskoczenia ze strony klienta, że audyt jest za 2 tygodnie ;). Audyty trzeciej strony Audyty zewnętrzne trzeciej strony, takie jak audyty certyfikujące systemów zarządzania, czy audyty procesów specjalnych NADCAP ustalane są z większą dokładnością. Pierwszy audyt certyfikujący ISO 9001:2015 przyznaje certyfikat na 3 lata. Audyt certyfikujący ma 2 fazy, mogą one być wykonane jednocześnie. Kolejne audyty to audytu nadzoru, w okresie 3 letnim wykonuje się 2 takie audyty. Audyty trzeciej strony procesów specjalnych NADCAP odbywają się w podobnym interwale. Przez pierwsze lata audyty są w zasadzie co roku. NADCAP przyznaje certyfikaty na dłużej np. 3 lata i tym samym zmniejsza się częstotliwość audytu, gdy historia poprzednich audytów jest pozytywna. Audyt produktu Jeżeli w danej firmie praktykuje się audyty produktu, to możesz wierzyć lub nie, ale takie audyty robi się nawet codziennie. Jak rozplanować audyty wewnętrzne i zewnętrzne? Plan Audytów – formularz Najlepiej zrobić to z wyprzedzeniem rocznym. Pod koniec danego roku rozplanuj audyty wewnętrzne na rok kolejny. Jeżeli już wiesz od klienta, kiedy planują audyty, również nanieś je na swój plan. Podobnie zrób z audytami certyfikującymi. Następnie całość przedstaw w formie prostej matrycy, planu audytów dla Twojej organizacji i zakomunikuj zaangażowanym w nie osobom. Unikniesz w ten sposób niepotrzebnych dyskusji w przyszłości, że ktoś nie był świadomy lub nie wiedział o audycie. Jak może wyglądać taki plan? Znajdziesz poniżej: Czy audyt może być niezapowiedziany? W życiu możesz spodziewać się wszystkiego, nawet największych patologii. Taką moim zdaniem jest audyt niezapowiedziany. Jest to nic innego jak kontrola i śmiem twierdzić, że jest to największa pomyłka, jeżeli chodzi o rozumienie audytu. Audyt nie ma być narzędziem do zastraszania ludzi i budowania niepotrzebnego napięcia. Zapowiedziany audyt to wystarczająco dużo stresu dla pracowników. Audyt niezapowiedziany nie spełni podstawowej roli, którą audyt ma spełniać. W takim wypadku możesz spodziewać się nieprawdziwych odpowiedzi, dużej ilości stresu, braku zrozumienia samego audytu. Co za tym idzie nie wyciągniesz odpowiednich wniosków i zbudujesz negatywny obraz audytu w organizacji. Na słowo audyt, ludzie będą po prostu się bać! Nie chcesz tego. Jeżeli chcesz budować świadomą organizację, nastawioną na współpracę i otwartość, to nie rób audytów niezapowiedzianych. Audyt procesu, produktu i systemu zarządzania – różnice Jeżeli jesteś inżynierem pracującym w przemyśle spotkasz się z trzema typami audytów: procesusystemu zarządzaniaproduktu Czym się różnią od siebie te audyty? W zasadzie przedmiotem zainteresowania :). Audyt systemu zarządzania Audyt systemu zarządzania ma na celu sprawdzić, jak sama nazwa wskazuje, system zarządzania. Systemy zarządzania mogą dotyczyć jakości – w przypadku większości firm będzie to ISO 9001:2015 lub w przypadku lotnictwa EN9100. Systemem zarządzania będzie również system ISO 14001, czyli system zarządzania środowiskiem oraz OHSAS 18001, czyli system zarządzania bezpieczeństwem. Jak się pewnie domyślacie, bazą dla takich audytów będą wymagania norm systemów zarządzania. Zadaniem tego typu audytu jest potwierdzenie zgodności tego co dzieje się w organizacji, z wymaganiami norm ISO 9001 czy OHSAS 180001. W takim wypadku możesz spodziewać się pytań z zakresu zarządzania wyrobem niezgodnym, czy kalibracji przyrządów pomiarowych, zarządzania akcjami korygującymi itd. itd. Audyt procesu Audyt procesu to weryfikacja spełnienia wymagań danego procesu produkcyjnego lub usługowego. Nie mniej jednak procesy nie mają swoich specyfikacji takich ISO 9001, więc skąd wziąć wymagania? Każdy proces powinien posiadać dokumentację technologiczną, która powinna być podstawą wykonania danego procesu. Dokumentacja procesowa to również wszystkiego rodzaju instrukcje stanowiskowe czy specyfikacje określające parametry danych operacji. Najlepiej na początku zweryfikować mapę procesów czyli tzw. flow-chart. Następnie zapoznaj się z wymaganiami parametrów procesu z technologii lub instrukcji stanowiskowych. Gdzie szukać tego typu informacji? U właściciela procesu lub u technologów, a mapa procesów powinna być ogólnie dostępna w Twojej firmie. Audyt produktu Jak sama nazwa wskazuje jest to weryfikowanie konkretnego produktu pod względem jego wymagań. Gdzie znajdziesz wymagania produktu? W przemyśle wymagania produktu znajdują się na rysunku technicznym oraz specyfikacjach przywołanych na tym rysunku. Audyt produktu odbywa się na gotowym produkcje, po zakończeniu procesu produkcyjnego. Wówczas jesteś w stanie sprawdzić, czy spełniono wszystkie wymagania. Tego typu audyty przeprowadza się nawet codziennie. Po zakończeniu serii produkcyjnej wybiera się jeden produkt i weryfikuje wszystkie kluczowe charakterystyki według checklisty. Czy można robić wszystkie audyty na raz? Tak samo jak można robić audyty niezapowiedziane. Tylko po co? Nie widzę większego sensu w mieszaniu wszystkich rodzajów audytów w jednym procesie audytowym. Robienie miksów, nie pozwoli Ci skupić się na konkretnym aspekcie. Jeżeli robisz audyt systemów zarządzania jakością ISO 9001:2015 to nie weryfikuj temperatury na piecu to obróbki cieplnej. Jeżeli weryfikujesz proces spawania i sprawdzasz zgodność wartości natężenia prądu z WPQS’em to nie weryfikuj przy okazji wymiarów spoiny. Jestem zwolennikiem nie łączenia w jednym procesie pytań z różnych rodzajów audytów. Jeżeli już jesteś zmuszona / zmuszony przez przełożonego to zrobić, to podziel sobie swój audyt na 3 etapy: proces, produkt, system. Chociaż nadal będę się upierał, że to po prostu będą trzy oddzielne audyty. Dlaczego? Ponieważ swoim zakresem audyt systemu zarządzania jakością obejmuje całą organizację, audyt procesu dany proces produkcyjny lub usługowy, a audyt produktu dany produkt z procesu. W procesie możesz produkować przecież i 1000 różnych produktów. Łączenie wszystkich rodzajów audytów w jeden to nieporozumienie. Jak przygotować się do przeprowadzenia audytu? W pierwszej kolejności musisz dokładnie określić co jest przedmiotem audytu. Tak jak pisałem już wcześniej, nie możesz zaudytować wszystkiego na raz. Określ czy robisz audyt procesu, produktu czy systemu zarządzania. Weź proszę pod uwagę również to, że nie będziesz w stanie zrobić audytu całego systemu zarządzania w krótkim czasie. Jest to po prostu niemożliwe. Masz pełne prawo do wybrania sobie próbki audytowej. Co to jest próbka audytowa? Jest to część zakresu danego zagadnienia, może być wybrana losowo lub planowo, bazując na poprzednich audytach. Podczas jednego audytu systemu zarządzania jakością możesz mocniej skupić się na zarządzaniu wyrobem niezgodnym, podczas innego audytu na sposobach zarządzania akcjami korygującymi itd. itd. W przypadku audytu procesów staraj się przeprowadzić audyt całego procesu. Możesz to zrobić dwojako. Przechodząc zgodnie z procesem od operacji pierwszej do ostatniej lub na odwrót, od końca procesu do początku. Unikaj skakania między operacjami ;-). Gdy masz już określony zakres, poznaj dokładnie wymagania do tego zakresu, zapoznaj się z całą niezbędną dokumentacją. Po zapoznaniu się z dokumentacją określ plan działania i postaraj się oszacować czas potrzebny do przeprowadzenia audytu. Ile zaplanować czasu na audyt? Ile czasu potrzebujesz? Nie napiszę Ci, bo to wszystko zależy od wielu czynników. Jeżeli robisz to pierwszy raz, postaraj się skonsultować z kimś bardziej doświadczonym w danej organizacji. Jeżeli nie masz z kim, to nie pozostaje Ci nic innego jak iść na żywioł i określenie np. 15-30 minut na jedno pytanie. Później zweryfikujesz tą wartość w trakcie samego audytu. W dalszej części skupię się na opisywaniu audytów procesu i systemów zarządzania. Audyt produktu jest dość specyficzny i nie wymaga w zasadzie interakcji z innymi ludźmi. Audyt jakości – formularz z pytaniami czy nie? Jak zadawać pytania? Jeżeli dopiero raczkujesz w audytowaniu to przygotuj solidne pytania z odniesieniem do wymagań ze specyfikacji. Dlaczego? Ponieważ w trakcie audytu na pewno dojdzie do tematów spornych i dyskusyjnych. Warto wówczas posiłkować się formularzem z pytaniami oraz mieć pod ręką spisane wymagania odnośnie danego pytania np. z ISO 9001:2015 lub ze specyfikacji procesu produkcyjnego. Pamiętaj, aby zwrócić uwagę na typ pytań, które układasz. W żadnym wypadku nie twórz pytań zamkniętych. Dlaczego? No to patrz: Pytanie: Czy w trakcie obróbki cieplnej materiału AMS4900 temperatura na piecu wynosi 650 stopni Celcjusza?Odpowiedź: Tak I koniec dyskusji. Zamiast tego układaj pytania otwarte i po uzyskaniu odpowiedzi zadawaj kolejne pytania pomocnicze. Powyższe pytanie mogłoby wyglądać tak: Pytanie: Jaka powinna być temperatura obróbki cieplnej dla materiału AMS4900?Odpowiedź: 650 Dlaczego i skąd o tym wiesz?Odpowiedź: Karta stanowiskowa numer 6 dla Skąd wiesz, że jest to zawarte w karcie numer 6?Odpowiedź: Tak mówi specyfikacja SP761 dla wykonywania obróbki itd. itd. Kiedy jesteś już starym wyjadaczem nie musisz układać formularza z pytaniami. Widziałem audyty przeprowadzane przez bardzo doświadczonych audytorów. Wychodzili oni na halę produkcyjną z czystą kartką papieru i długopisem. Audyt rozpoczynali od jednego prostego pytania: „Powiedz mi co właśnie robisz?” i następnie uzupełniali je pytaniem „Skąd wiesz, że robisz to dobrze?”. Uniwersalne, prawda? Niestety wymaga sporego doświadczenia, świadomości procesu, produktu czy systemu zarządzania i dużej pewności siebie. Na początku każdy audytor chodził z formularzem. Nie od razu Kraków zbudowano. Jak przeprowadzić audyt? Planowanie i poinformowanie o audycie Zacznij od zaplanowania audytu i ogłoszenia tego w organizacji, nie robimy przecież audytów niezapowiedzianych ;-). W przypadku audytów zewnętrznych najlepiej zrobić to z 2-3 tygodniowym wyprzedzeniem. Jeżeli wykonujesz audyty zewnętrzne u swoich dostawców warto zrobić to z przynajmniej miesięcznym wyprzedzeniem. Wymaga tego kultura współpracy oraz zapewnienie dostępności osób u dostawcy. Możesz nie zdawać sobie z tego sprawy, ale Twój dostawca może mieć w danym tygodniu już zaplanowany… audyt innego klienta :-). Przy informowaniu o audycie warto przedstawić również agendę audytu. Co to jest? Jest to godzinowy plan, z określeniem obszarów audytu oraz określeniem wymaganego czasu na dany obszar. Musisz zdawać sobie sprawę, że organizacja nie zatrzymuje się na czas audytu, tylko prężnie stara spełnić oczekiwania klienta w ilości i jakości dostarczonych produktów. Ważne jest, aby nie zakłócać tego procesu i przedstawić plan działania. Postaraj się być również elastyczny / elastyczna. Łatwiej jest zmienić plan jednej osoby (audytora), niż plan całego działu ;-). Spotkanie otwierające Dobrą praktyką jest rozpoczęcie audytu od spotkania otwierającego. Przekaż wszystkim zainteresowanym po co jest przeprowadzany audyt, jaki jest jego cel, jak długo potrwa sam audyt i w jaki sposób będzie on realizowany. Z pozoru błahostka, ale działa cuda. Dlaczego? Ponieważ w organizacji możesz spotkać osoby z różnym doświadczeniem na temat audytu lub z brakiem doświadczenia. Z reguły boimy się tego, co jest nieznane. Warto zrobić dobre otwarcie. Innym aspektem może być fakt, że w ferworze codziennej walki o lepszy wynik, kierownik obszaru może zapomnieć przekazać informację własnym ludziom o planowanym audycie. Zdarzają się też takie sytuacje. Brak spotkania otwierającego spowoduje, że audyt dla większości operatorów, pracowników będzie niezapowiedziany, a że jest to zły audyt wiesz już z akapitów wcześniej ;). Nie bądź bucem audytorem Wiesz już mniej-więcej z akapitu o formularzu jak zadawać pytania. Nie mniej jednak nie sama forma jest najważniejsza, ale Twoje nastawienie. Niech cały czas przyświeca Ci cel stwierdzania zgodności systemu. Dlaczego? Ponieważ bardzo łatwo można się w tym wszystkim pogubić. Staraj się być otwarty na drugą osobę i cierpliwie oczekuj na odpowiedź. Nie atakuj i nie zakładaj, że ktoś robi coś źle. Weź pod uwagę, że osoba audytowana przeżywa spory stres, szczególnie gdy dodatkowo obserwowana jest przez przełożonego. Twoim celem nie jest udowodnienie komuś braku wiedzy, czy inteligencji tylko potwierdzenie zgodności z wymaganiami. Opieraj swoje działania i pytania na faktach, liczbach i wymaganiach. Staraj się powstrzymywać emocje i subiektywne osądy. Jest to trudny element pracy audytora. Bardzo łatwo jest być bucem… udowodniać niezgodności i zadawać prowokacyjne, atakujące pytania. Traktowaniem innych z góry i z pogardą, może uzbierasz worek niezgodności… ale czy słusznych? Moim zdaniem nie. Niestety nie uzyskasz w ten sposób nic, poza pogłaskaniem swojego Ego i zbudowaniem kultury strachu przed audytem w organizacji. Bądź „ludzkim” audytorem. Audyt jakości – a czas? Staraj się być wyrozumiały w trakcie audytu, ale trzymaj się swojej agendy i czasu. Dlaczego to jest tak ważne? Ponieważ interakcja z innymi osobami w trakcie audytu jest nieprzewidywalna. W wielu przypadkach audyt nie będzie przebiegał zgodnie z Twoim planem, dlatego tak ważne i istotne jest pilnowanie tego co się zaplanowało. Gdy nie dopilnujesz tego aspektu, może okazać się, że połowę czasu przeznaczoną na cały audyt, spędzisz na dwóch pierwszych pytaniach. Staraj nie wdawać się w niepotrzebne dyskusje i asertywnie oczekuj odpowiedzi na swoje pytanie. Jeżeli, ktoś przez dłuższy czas nie jest w stanie przedstawić odpowiedzi spełniającej wymagania specyfikacji, procedury, normy czy procesu to nie bój się stwierdzić niezgodności i idź do następnego pytania, obszaru. Może zdarzyć się również, że przy danym stanowisku, dziale lub wydziale nie będzie w tym momencie osoby, która może odpowiedzieć na Twoje pytanie. Zalecam iść dalej i nie czekać, aż osoba ta się pojawi, bo nigdy nie wiesz jak długo to potrwa. Po zadania kolejnych pytań, sprawdzeniu innych operacji, zawsze możesz wrócić jeszcze raz do pominiętego zagadnienia. Audyt jakości – jak stwierdzić po ludzku niezgodność? Najbardziej stresujący moment dla audytora. Jak powiedzieć o niezgodności? Najważniejsze to zadbać o neutralność. Niezgodność to nie jest zła rzecz. Znalezienie niezgodności w trakcie audytu to wartość dodana dla organizacji, procesu czy produktu. Dlatego tak istotne jest przedstawienie niezgodności z wymaganiami jako coś neutralnego. Unikaj określeń „niestety”, „przykro mi, ale”, „jestem zmuszony zgłosić niezgodność”. Pamiętaj, że jako audytor jestem „narzędziem” w procesie audytowym. Najlepiej stwierdzić niezgodność bazując na faktach, podpierając się wymaganiami. Niezgodność stwierdź w trakcie audytu i przedstaw ją osobie audytowanej. Dlaczego? Ponieważ, być może, źle zrozumiałeś odpowiedź lub Twoje pytanie było niezrozumiane przez audytowanego, a stwierdzenie niezgodności nieco otrzeźwia umysł osoby audytowanej. Uważam, że warto rozmawiać i dyskutować na temat niezgodności. Złą praktyką jest ukrywanie niezgodności i przedstawianie ich dopiero w trakcie raportu audytowego. Audyt jakości – jak zakończyć? Szczęśliwie, po długiej i nużącej podróży, docieramy do końca. Padły wszystkie pytania, stwierdziliśmy kilka niezgodności. Jak teraz to wszystko zakończyć z klasą? Dobrą praktyką jest zorganizować spotkanie zamykające audyt. Niestety, często audytor zadając ostatnie pytanie, żegna się z audytowanymi i za 2 dni wysyła raport z 4 niezgodnościami, na które większość otwiera ze zdziwienia szeroko oczy. Jest to zła praktyka. Spotkanie zamykające to ukłon w stronę audytowanych i przede wszystkim podziękowanie im za udział w audycie. Warto w kilku słowach podsumować czas spędzony na audycie oraz to co udało się zrealizować. Dobrą praktyką przy prowadzeniu spotkania zamykającego jest podanie pozytywnych obserwacji. Każdy proces czy system zarządzania posiada jakieś mocne punkty, które warto podkreślić i dostrzec. Kolejnym krokiem jest przedstawienie w czytelny sposób niezgodności, warto zrobić to według żelaznej metody 5W2H. Mile widziane są również rekomendacje – aspekty, które można poprawić, ale nie jest to konieczne. Podsumowując audyt warto powiedzieć o jego wyniku (pozytywny, negatywny, skala ocen) i jego następstwach. Co jest następstwem audytu? Na pewno raport audytowy – kiedy i komu zostanie przedstawiony. Kolejny krok to realizacja RCCA po stwierdzonych niezgodnościach. Przekaż informację, do kiedy oczekujesz analizy przyczonowo-skutkowej oraz przedstawienia akcji korygujących i ich wdrożenia. Audyt jakości – raport Raport z audytu to pisemne podsumowanie wyników audytu. Dobry raport musi zawierać informację o zakresie audytu, jego rodzaju oraz osobach zaangażowanych w audyt. Należy podać szczegółowo według jakich wymagać weryfikowane były poszczególne obszary oraz jaki był wynik tych weryfikacji. Zapisz w raporcie pozytywne obserwacje, rekomendacje oraz szczegółowo niezgodności z przestawieniem dokładnych wymagań do tych niezgodności. Co do niezgodności warto podać datę, do której oczekujemy analizy przyczyn oraz datę akcji korygujących. Każdy raport zawiera również ocenę lub wynik audytu. W zależności od organizacji ocena może przyjmować skalę tak jak np. w szkole od 1 do 6 lub skalę procentową – 80%, 90%. Ocenę tą wylicza się ze stosunku niezgodności do ilości pytań. W przypadku 1 niezgodności na 20 pytań, wynik procentowy może wynosić 95% W przypadku audytów certyfikujących lub innych trzeciej strony, otrzymujemy po prostu informację pozytywną lub negatywną. Audyt jakości – działania poaudytowe Audyt nie kończy się w momencie wysłania raportu. Pamiętaj o tym, że konieczne jest uzyskanie działań poaudytowych, czyli akcji zakończonych sukcesem, akcji korygujących. Aby ułatwić sobie zarządzanie tym procesem, warto skorzystać z matrycy akcji korygujących. Warto wiedzieć, że masz pełne prawo do odrzucenia akcji korygujących, jeżeli uważasz, że nie są one wystarczające lub w ogóle powiązane z problemem (a zdarza się i tak ;-)). Co jest istotne to fakt, że wymagane daty wdrożeń akcji korygujących nie są ustalane raz na zawsze. Niektóre akcje mogą wymagać specjalnych inwestycji lub zmian procesowych. Ustal, wraz z właścicielem procesu, datę wdrożenia akcji korygujących świadomie i monitoruj ich realizację. Zakończenie i zweryfikowanie akcji korygujących jest znakiem do oficjalnego zamknięcia procesu audytu. Audytor Wewnętrzy ISO 9001/14001/45001 oraz systemu i procesu – bezpłatne szkolenie ✅✅✅✅ Sprawdź też nasze kompleksowe szkolenie przygotowujące do zostania Audytorem Wewnętrznym w formule nagrań wideo i konsultacji 24/7 – teraz 30% taniej w Szkole Jakości Podsumowanie Mam nadzieję, że ten wpis, przybliży Ci czym jest audyt i jak go dobrze przeprowadzić. Zdaje sobie sprawę, że nie poruszyłem wszystkich kwestii, ale starałem się zwrócić uwagę na te najważniejsze, z mojego punktu widzenia. Punktu widzenia audytora procesów produkcyjnych z branży lotniczej i systemów zarządzania. Jeżeli masz jakieś pytania lub wątpliwości, to serdecznie zapraszam do dyskusji w sekcji komentarzy. Photo by Sebastian Herrmann on Unsplash Podobał Ci się ten artykuł?Jeżeli tak, to zarejestruj się poniżej, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tego bloga. Informacje z pierwsze ręki na Twojej skrzynce mailowej! Jednym z ważniejszych elementów systemu zarządzania w organizacji jest zaprojektowanie, wdrożenie i funkcjonowanie audytów wewnętrznych. Przeprowadzanie wewnętrznych audytów jest o tyle istotne, że pozwala zdiagnozować stan wdrożonego i doskonalonego systemu zarządzania, poprzez weryfikację jego zgodności z wymaganiami. Pozyskana w drodze auditu wiedza o stopniu spełnienia bądź nie założeń jest o tyle niezbędna, że dostarcza precyzyjnej informacji, w którym miejscu należy wyeliminować błędy oraz przyczynę ich powstania. Co to jest audit? Zgodnie z definicją normy ISO 19001 audit to: „systematyczny, niezależny, udokumentowany proces uzyskiwania dowodu z auditu oraz jego obiektywnej oceny w celu określenia stopnia spełnienia kryteriów auditu”. Wielu z nas audit kojarzy się z kontrolą i jej subiektywnie negatywnymi konsekwencjami. Nic bardziej mylnego, słowo audit pochodzi z od łacińskiego słowa „auditus”, co oznacza „słuchanie” … czyli „audytor” oznacza „słuchacza”. Podstawowym i elementarnym celem auditu jest weryfikacja wcześniej przyjętych przez organizację założeń i wymagań ze stanem faktycznym. Pozyskana poprzez przeprowadzenie auditu wiedza o stopniu spełnienia bądź nie wymagań w audytowanym np. procesie jest o tyle niezbędna, że dostarcza informacji, w którym miejscu należy wyeliminować błędy oraz ich przyczynę. Główne cele wewnętrznego auditu: a) stwierdzenie zgodności przyjętych założeń i wymagań ze stanem faktycznym, b) określenie stopnia realizacji przyjętych celów systemów zarządzania, c) lokalizacja słabych elementów systemu zarządzania i ich natychmiastowa eliminacja. Jak każdy system funkcjonujący w organizacji, tak też system audytów wewnętrznych aby był skuteczny musi być dobrze opracowany i wdrożony a wcześniej odpowiednio przemyślany. Niezbędnym przewodnikiem w opracowywaniu tegoż systemu jest Norma ISO 190011 – Wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością i/lub zarządzania środowiskowego. Wielu z nas audit kojarzy się z czymś negatywnym czymś co prowadzi w pierwszej kolejności do przesłuchań a w drugiej z wyciąganiem negatywnych konsekwencji wobec osoby, u której zdiagnozowano niezgodności. Bardzo istotnym z punktu widzenia postrzegania przez pracowników kwestii doskonalenia systemu zarządzania (poprzez przeprowadzanie audytów) ale również podtrzymywania przyjaznych relacji, jest ugruntowanie wiedzy wśród nich, że audity przeprowadzane są w celu naprawy ewentualnych uchybień i likwidacji ich źródła, ale na pewno nie po to, żeby kogoś szpiegować, wytykać winy czy po prostu oskarżać. Auditor powinien być jak lekarz (diagnozować przyczynę powstania niezgodności i leczyć jej skutki jak również źródło) ale nigdy jak oskarżyciel na sali sądowej. Norma ISO 9001 w pkt. nakłada na organizację, wdrażającą system zarządzania jakością, obowiązek opracowania w formie udokumentowanej procedury - procesu wewnętrznych audytów. Celem procedury jest zapewnienie, że w danej organizacji wykonywane są planowe audyty wewnętrzne, ich wyniki są poddawane analizie i podejmowane są działania poaudytowe w celu doskonalenia efektywności funkcjonowania systemu zarządzania a przez to zapewnienia poziomu jakości spełniającego oczekiwania Klienta. Przedmiotowa procedura powinna w swojej treści kolejno opisywać poszczególne etapy przeprowadzania wewnętrznych audytów z przypisaniem odpowiedzialności stanowiskowej z określeniem terminów realizacji następujących po sobie zadań. Zakres przedmiotowy procedury: powołanie audytorów, ustalenie programu audytów, przygotowanie audytów, realizacja audytów, dokumentowanie audytów, działania poauditowe. Przykład procedury Wewnętrzy audit 1. Cel Celem niniejszej procedury jest zapewnienie, że w organizacji wykonywane są planowe audyty wewnętrzne, ich wyniki są poddawane analizie i podejmowane są działania poaudytowe w celu doskonalenia efektywności funkcjonowania systemu zarządzania, a przez to zapewnienia poziomu jakości spełniającego oczekiwania Klienta. 2. Zakres obowiązywania Zakres podmiotowy Niniejsza procedura obowiązuje wszystkich pracowników organizacji. Zakres podmiotowy Procedura określa sposób realizacji macroprocesu AW – wewnętrzne audity w zakresie wewnętrznego audytu. 3. Terminologia Audyt wewnętrzny – systematyczny i niezależny proces, mający określić, czy działania dotyczące jakości i ich wyniki odpowiadają przyjętym wcześniej ustaleniom oraz czy te ustalenia są skutecznie realizowane i pozwalają na osiągnięcie celów. Planowy audyt – audyt przeprowadzany na podstawie opracowanego „Program wewnętrznych audytów”, formularz nr F-001 Pozaplanowy audyt – audyt przeprowadzany poza planem, w związku z: -żądaniem klienta, -niekorzystnymi zmianami procesu, -istotnymi niezgodnościami procesu, -istotnymi zmianami uregulowań prawnych, -istotnymi zmianami organizacyjnymi. Pełny audyt systemu - audyt przeprowadzony w celu oceny skuteczności funkcjonowania całego systemu zarządzania w odniesieniu do wszystkich obszarów i ustalonych wymagań. 4. Odpowiedzialność: Kierownik organizacji: powołuje przeszkolone osoby na audytorów wewnętrznych w organizacji, zatwierdza plan audytów wewnętrznych na dany rok, zatwierdza pozaplanowe audyty. Pełnomocnik ds. zarządzania: prowadzi, aktualizuje i zatwierdza rejestr audytorów wewnętrznych, zgodnie z formularzem nr F-007, opracowuje plan wewnętrznych audytów systemu zarządzania, zarządza audytami planowymi i pozaplanowymi (przygotowanie, planowanie, nadzór nad realizacją), systematycznie informuje kierownictwo organizacji o wynikach audytów w trakcie narad związanych z przeglądem sytemu zarządzania, szkoli audytorów wewnętrznych, odpowiada za właściwy dobór audytorów do przeprowadzenia audytów w danym obszarze, z uwzględnieniem ich niezależności od obszaru audytowanego, odpowiednich kwalifikacji i praktyki zawodowej, odpowiada za terminowe przeprowadzenie audytów, odpowiada za archiwizowanie zapisów jakości z przeprowadzonych audytów, odpowiada za emisję raportów z wewnętrznych audytów, formularz nr F-006, kontroluje terminowe wdrażanie poaudytowych działań korygujących. Auditor wiodący: przeprowadza wszystkie fazy audytu zgodnie z wymaganiami odpowiednich norm i niniejszej Instrukcji, planuje audyty i przydziela obowiązki audytorom towarzyszącym, sporządza listy pytań do wewnętrznego audytu jakości, formularz nr F-003, reprezentuje zespół audytorów wobec kierownika komórki audytowanej, koordynuje prace zespołu audytorów, opracowuje raport z wewnętrznego audytu zintegrowanego systemu zarządzania, weryfikuje skuteczność przeprowadzonych poaudytowych działań korygujących bądź zapobiegawczych w audytowanej komórce organizacyjnej. Auditor towarzyszący: bierze aktywny udział w audycie, zgodnie z posiadaną wiedzą teoretyczną, praktyczną i przydzielonymi zadaniami. Kierownik auditowanej komórki: umożliwia sprawne przeprowadzenie audytu, wdraża i sprawdza skuteczność poaudytowych działań korygujących, bądź zapobiegawczych w podległej komórce organizacyjnej. 5. Opis postepowania Planowanie auditów Pełnomocnik ds. zarządzania do końca roku opracowuje i przedkłada kierownikowi organizacji do zatwierdzenia Plan wewnętrznych audytów na rok następny. Kierownik zatwierdza Plan audytów bądź wnosi swoje uwagi i przekazuje Pełnomocnikowi ds. zarządzania w celu naniesienia stosownych korekt. Zatwierdzony Plan wewnętrznych audytów na dany rok przechowywany jest przez Pełnomocnika ds. zarządzania. Plan audytów uwzględnia ustalone priorytety w zakresie doskonalenia. Plan audytów uwzględnia nadrzędną zasadę objęcia audytem wszystkich zidentyfikowanych procesów systemu zarządzania jakością w ustalonym okresie czasu. W ramach doskonalenia systemu zarządzania jakością mogą być przeprowadzane audyty pozaplanowe. Audyty pozaplanowe są rejestrowane w Planie wewnętrznych audytów na dany rok wg numeracji narastającej. Przygotowanie auditów Na podstawie planu wewnętrznych audytów na dany rok, Pełnomocnik ds. zarządzania, na co najmniej tydzień przed planowanym terminem rozpoczęcia audytu, powiadamia audytora wiodącego o terminie rozpoczęcia audytu i powołuje zespół audytorów zgodnie z formularzem F-002 Zawiadomienie o wewnętrznym audycie jakości/powołanie Zespołu audytującego. W przypadku audytu pozaplanowego w/w zawiadomienia mogą być doręczone w przeddzień rozpoczęcia audytu. Na podstawie zatwierdzonego rejestru wewnętrznych audytorów, Pełnomocnik ds. zarządzania dobiera Zespół audytorów zgodnie z zasadami niezależności audytora od komórki audytowanej, kompetencji i praktyki zawodowej. Audytor wiodący jest odpowiedzialny za skuteczne poinformowanie kierowników komórek audytowanych, w sposób przez siebie uznany, o terminie rozpoczęcia audytu, i jego temacie. Dopuszcza się możliwość, aby zawiadomienie nastąpiło w formie dostarczenia Listy pytań do wewnętrznego audytu. Zespół audytorów określa niezbędne dokumenty konieczne do prawidłowego przeprowadzenia audytu (dokumentacja, raporty z poprzednich audytów, harmonogramy przyjętych działań korygujących/zapobiegawczych, i inne). Zgromadzone dokumenty są analizowane i na ich podstawie budowana jest przez audytora Wiodącego Lista pytań do wewnętrznego audyty. Oryginał Listy pytań archiwowany jest przez Pełnomocnika ds. zarządzania; kopie otrzymują od audytora wiodącego, kierownicy komórek audytowanych, co najmniej na dwa dni przed planowanym audytem. W przypadku audytu pozaplanowego Lista pytań może być przekazana na spotkaniu otwierającym. Wykonanie auditów Spotkanie otwierające W dniu rozpoczęcia wewnętrznego audytu, audytor wiodący wraz z audytorami przeprowadza spotkanie otwierające audyt, na którym oficjalnie informuje kierowników komórek audytowanych o celu, przedmiocie, zakresie i terminie audytu. Na spotkaniu otwierającym audytor wiodący udziela stosownych wyjaśnień, co do przebiegu audytu. Badanie Na podstawie odpowiedzi kierowników komórek audytowanych na pytania zawarte na Liście pytań do wewnętrznego audytu jakości, zbierane są dowody, w postaci okazanych dokumentów i zapisów a także obserwacji poczynionych przez audytorów. Raport z auditu Kompletny Raport z audytu zawiera: - Listę pytań do wewnętrznego audytu jakości (formularz nr F-003), - Formularz nr F-004 Spostrzeżenia, uwagi ogólne, - Protokół niezgodności (do każdej niezgodności sporządzany jest osobny protokół), formularz nr F005 Tworzenie Nr Raportu – Nr Raportu: XX/RR/P (lub PP), gdzie: - XX- Nr kolejny audytu zgodnie z Planem audytów, - RR - dwie ostatnie cyfry roku kalendarzowego, - P - audyt zaplanowany, - PP – audyt pozaplanowy W Raporcie z audytu, w Protokole niezgodności, formularz nr F-005, powinny zostać zapisane stwierdzone niezgodności z dowodami ich wystąpienia i przywołaniem uregulowania, względem, którego wystąpiła niezgodność. Audytorzy nie wpisują w Raporcie zaleceń dotyczących usunięcia niezgodności. Oryginał Raportu z audytu jest archiwowany przez Pełnomocnika ds. zarządzania. Kopie rozpowszechniane są za pokwitowaniem wg rozdzielnika, zainteresowanym. Spotkanie zamykające W dniu zakończenia audytu wewnętrznego audytor wiodący wraz z audytorami przeprowadza spotkanie zamykające audyt, na którym oficjalnie informuje kierowników komórek audytowanych o wyniku audytu oraz przekazuje kierownikowi kopie Raportu z audytu. Odbiór Raportu jest kwitowany przez odbierających. Kierownik komórki audytowanej podpisuje Protokół niezgodności, jeżeli taki występuje. Działania poauditowe Kierownik komórki audytowanej, w której w trakcie audytu stwierdzono niezgodność, podejmuje w trybie natychmiastowym działania korygujące, zgodnie z zapisami procedury P-00..\01 „Działania zapobiegawcze, korekcyjne i korygujące”. W stosunku do spostrzeżeń audytowych, wyciąga stosowne do ich znaczenia wnioski, skutkujące usprawnieniem procesów i doskonaleniem systemu zarządzania w organizacji. 6. Dokumenty związane Procedura P-00..\01 „Działania zapobiegawcze, korekcyjne i korygujące”, Formularze wewnętrzne: - F-001 Program wewnętrznych audytów - F-002 Zawiadomienie o audycie - F-003 Lista pytań do wewnętrznego audytu - F-004 Spostrzeżenia, uwagi ogólne - F-005 Protokół niezgodności - F-006 Raport z wewnętrznego audytu - F-007 Rejestr wewnętrznych audytorów 7. Załączniki Brak. Powołanie audytorów wewnętrznych Wewnętrzne audity przeprowadzane są przez odpowiednio dobranych pod względem posiadanej wiedzy merytorycznej pracowników, których osobowość powinna posiadać następujące cechy (zgodnie z pkt Normy ISO 19011): etyczność, otwartość, dyplomacja, spostrzegawczość, percepcja, elastyczność, wytrwałość, zdecydowanie, niezależność. Dodatkowo zalecane jest, aby kandydaci posiadali odpowiednią wiedzę nie tylko merytoryczną w zakresie przeprowadzanych auditów ale również ogólną wiedzę o organizacji, jej strukturze, powiązaniach czy też zadaniach innych komórek organizacyjnych. Ogólnie rzecz ujmując auditor powinien uczciwie podchodzić do powierzonych mu zadań, tzn. że w pracy kieruje się bezstronnością i niezależnością, pomijając swoje uprzedzenia czy też sympatię do osoby audytowanej a także powinien być wolnym od wszelkiego rodzaju negatywnych nacisków ze strony innych pracowników. Powinien być otwarty na różne propozycje i sugestie drugiej strony, dotyczące zmian i doskonalenia systemu a przy tym wytrwale dążyć do osiągania założonych celów. Badając pewien obszar systemu zarządzania audytor powinien wykazywać się spostrzegawczością w ocenie sytuacji jak również wskazane jest aby posiadał zdolności percepcyjne i analityczne podejście do oceny przedstawionych mu dowodów. Dodatkową i niezmiernie ważną cechą (jeśli nie najważniejszą) jaką obdarzony ma być auditor jest dobra komunikatywność. Trudno jest sobie wyobrazić większej pomyłki w doborze audytora jak audytor nieśmiały mający trudności w kontaktach międzyludzkich. Doprowadziłoby to nie tylko do niewłaściwie przeprowadzonego auditu ale również dałoby możliwość zamiany ról między audytorem a osobą auditowaną co w konsekwencji może spowodować zatajenie wszelkich nieprawidłowości w badanym obszarze. Pierwszym etapem powołania pracowników na auditorów jest prawidłowy ich dobór, zaś kolejnym ich gruntowne przeszkolenie w przedmiotowym zakresie. Po przeszkoleniu pracowników będących tworzyć zespół audytorów wewnętrznych systemu zarządzania należy w celach formalnych powołać ich do pełnienia powyższej funkcji – decyzją lub zarządzeniem (w zależności od przyjętych w regulaminie organizacyjnym bądź w organizacji rozwiązań). W treści powołującego aktu normatywnego obok składu osobowego zespołu auditorów i podległości powinny znaleźć się zapisy wskazujące zakres zadań auditora, jego uprawnień ale także odpowiedzialności. Przykładowe zarządzenie powołujące audytorów wewnętrznych Zarządzenie w sprawie powołania w ……… auditorów wewnętrznych zintegrowanego systemu zarządzania Na podstawie § … Regulaminu Organizacyjnego ……………, zarządzam co następuje: § 1 W celu zapewnienia planowanego, systematycznego i niezależnego badania zgodności i efektywności wdrożonego w ……………… zintegrowanego systemu zarządzania powołuję audytorów wewnętrznych w osobach: ….. …… ……. § 2 Zobowiązuję wszystkie osoby wymienione w § 1 do przeprowadzania w …………. obiektywnego i bezstronnego audytu wewnętrznego a w szczególności do identyfikowania i zgłaszania wszelkich niezgodności w funkcjonowaniu organizacji. Wykonując powierzone zadania audytor wewnętrzny jest uprawniony do występowania do liderów procesów o przedstawianie mu wszelkich niezbędnych informacji. Audytor wewnętrzny odpowiada za ujawnienie dowodów świadczących o zgodności lub niezgodności z ustalonymi kryteriami audytu. Wykonując powierzone mu obowiązki audytor wewnętrzny podlega bezpośrednio Pełnomocnikowi ds. zintegrowanego systemu zarządzania. § 3 Szczegółowy sposób realizacji zadań audytora wewnętrznego regulują postanowienia odpowiednich dokumentów prawa wewnętrznego. § 4 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. Przeprowadzenie wewnętrznego audytu Po zatwierdzeniu listy kandydatów na audytorów wewnętrznych nadchodzą kolejne ważne z punktu widzenia celów jakie ma do osiągnięcia audit – etapy jego realizacji a mianowicie: ustalenie programu audytów, planowanie audytów, przeprowadzanie audytów, sporządzanie raportu z auditu, działania poauditowe. Ustalenie programu audytów wewnętrznych Program wewnętrznych audytów w organizacji posiadającej system zarządzania jest niczym innym jak planem realizacji auditów w przeciągu danego okresu, najczęściej jest to rok kalendarzowy. Program audytów z założenia powinien obejmować cykl audytów przeprowadzonych przynajmniej po jednym w każdym zidentyfikowanym i funkcjonującym w organizacji procesie. Zgodnie z zapisami normy ISO 9001 program audytów powinien zawierać min.: kryteria auditu, jego zakres, częstość i metody. Kryteriami auditu są wszystkie wymagania wewnętrzne i zewnętrzne jakie obowiązują organizację tzn. ustawy, rozporządzenia, wewnętrzne procedury i instrukcje jak również obwieszczenia, komunikaty itp. Kryteria auditu są o tyle istotne, że stanowią punkt odniesienia dla auditora w zakresie weryfikacji przedłożonych dowodów na zgodność z przyjętymi założeniami. Zakresem auditu jest obszar i granice auditu. Z praktycznego punktu widzenia najczęściej zakresem auditu jest wcześniej zidentyfikowany proces lub jego cześć. Nie oznacza to jednak, że zakresem auditu nie można objąć makroprocesu, pojedynczego zadania lub kilku procesów na raz. Oczywiście zakres jakim jest objęty audit zależy przede wszystkim od jego celu. Metoda auditu jest to sposób w jaki zostanie przeprowadzony wewnętrzny audit. Metodami mogą być: 1) rozmowa / zadawanie pytań, 2) obserwacja działań i wyników, 3) przegląd i analiza dokumentów. Planowanie audytów powinno uwzględniać specyficzne warunki w jakich funkcjonuje organizacja, np. w firmach z branży transportowej z uwagi na wzmożone zapotrzebowanie na tego typu usługi wzrasta w miesiącach świątecznych a tym samym wzrasta intensywności pracy, to w tych miesiącach można zrezygnować z przeprowadzania audytów. Tak samo rzecz się ma w odniesieniu do miesięcy wakacyjnych, w których z uwagi na okres urlopowy jest zazwyczaj zmniejszona liczba pracowników co oznacza nieobecność jednych oraz wzrost natężenia pracy u pozostałych. W tych miesiącach też nie należy planować przeprowadzania audytów. Zrzut z programu eSEKTOR nr 1. Moduł Wewnętrzne audity/ PROGRAM WEWNĘTRZNYCH AUDITÓW Planowanie audytów wewnętrznych Po ustaleniu i zatwierdzeniu przez najwyższe kierownictwo programu audytów przychodzi czas na jego realizację poprzedzoną planowaniem pojedynczych audytów ujętych w harmonogramie. Na tym etapie osoba odpowiedzialna (najczęściej Pełnomocnik ds. systemów zarządzania) wyznacza audytorów do przeprowadzenia w danym obszarze auditu, kierując się podstawową zasadą, która mówi o obiektywności i bezstronności procesu auditu czyli mówiąc krótko audytor nie może być wyznaczony do audytowania podległego sobie obszaru. Częsta praktyką, zwłaszcza w małych firmach jest to, że Pełnomocnicy ds. systemu zarządzania przeprowadzają (często krótko przed audytem zewnętrznym) audity po kolei we wszystkich procesach co jest oczywiście niedopuszczalne. A dlaczego??? A dlatego, że auditując obszar, w którym się pracuje albo którym się kieruje może dojść do zatajenia istnienia niezgodności lub sytuacji która może doprowadzić do powstania niezgodności. Nie trzeba przecież nikomu udowadniać, że takie podejście może tylko doprowadzić do jednego – do braku systemu zarządzania. Jak każde planowanie tak i etap planowania auditów jest bardzo istotny. Daje on możliwość obu stronom na merytoryczne przygotowanie się, ale również daje możliwość auditowanemu na uporządkowanie obszaru, który zostanie poddany auditowi. Po wyznaczeniu przez Pełnomocnika zespołu audytorów oraz daty przeprowadzenia auditu przychodzi czas na przygotowanie przez nich planu auditu oraz pytań (zagadnień), które będą poruszane na spotkaniu. Opracowany przez auditorów zestaw pytań powinien być dostarczony dla osób audytowanych z odpowiednim wyprzedzeniem, zgodnie z zapisami przedmiotowej procedury. Daje to możliwość zaznajomienia się z zagadnieniami z czasowym wyprzedzeniem, przygotowaniem na nie odpowiedzi ale przede wszystkim przedstawieniem dowodów potwierdzających spełnienie wymagań. Nr Proces/ Zadanie Przykłady pytań auditowych 1 Produkcja Jak przebiega proces produkcji mebli i kto jest za niego odpowiedzialny? Czy gotowe projekty mebli są przedkładane klientowi do akceptacji? W jaki sposób odbywa się przekazanie gotowego projektu do produkcji? Czy w trakcie produkcji możliwe jest naniesienie poprawek do projektu? Jeśli tak, to w jaki sposób to się odbywa i jak dokumentowanie są naniesione zmiany w projekcie? W jaki sposób i kto przechowuje dokumentację produkcyjną? 2 Komunikacja wewnętrzna Jakie w firmie dostępne są kanały komunikacyjne? Kto jest odpowiedzialny za nadzór nad kanałami komunikacyjnymi w firmie? W jaki sposób monitorowane są potrzeby pracowników w zakresie komunikacji wewnętrznej? 3 Działania korygujące i zapobiegawcze Czy proces przeprowadzania działań korygujących i zapobiegawczych jest opisany w udokumentowanej procedurze? Kto sprawuje nadzór nad działaniami korygującymi? Czy prowadzony jest rejestr działań zapobiegawczych i korygujących? Czy w bieżącym roku zostały podjęte działania korygujące lub zapobiegawcze w stosunku do wykrytej niezgodności? Kto i w jaki sposób sprawdza wykonanie działań korygujących i zapobiegawczych? 4 Niezgodności i działania naprawcze Czy proces wykrywania niezgodności oraz wdrażania w stosunku do nich działań korygujących został udokumentowany? Czy w bieżącym roku zostały wykryte w firmie niezgodności? Czy jest prowadzony rejestr niezgodności? Czy w stosunku do wykrytych niezgodności zostały podjęte działania naprawcze? 5 Zapytania, zamówienia, sprzedaż Jak przebiega proces zapytań, zamówień i sprzedaży? W jaki sposób i na jakiej podstawie potwierdza się zamówienie na produkcję mebli? W jaki sposób numerowane jest zamówienie? Kto i w jaki sposób tworzy zestawienie mebli przy realizacji zamówienia? Kto tworzy rysunki mebli do produkcji? I w jaki sposób to dokumentuje? W jaki sposób odbywa się przekazanie sprawdzonych rysunków na produkcje? Kto jest za to odpowiedzialny i czy jest to dokumentowane? Czy i w jaki sposób stolarze dokumentują wykonanie poszczególnych etapów produkcji mebli? W jaki sposób gotowy produkt przekazywany jest do magazynu i jak się to dokumentuje? Czy w firmie przyjęty jest sposób identyfikacji mebli po ich spakowaniu? Jeśli tak to jaki i kto jest za to odpowiedzialny? Jaka dokumentacja jest potrzebna aby wysłać towar do klienta i kto jest odpowiedzialny za jej tworzenie? Kto jest odpowiedzialny za zarządzanie i archiwizację kompletnej dokumentacji z przyjęcia i realizacji zamówienia oraz sprzedaży produktów? 6 Audity wewnętrzne Czy proces audity wewnętrzne jest opisany w udokumentowanej procedurze? Kto i na jakiej podstawie przeprowadza w firmie wewnętrzne audity? Czy został w firmie powołany Pełnomocnik ds. systemów zarządzania? W jaki sposób są planowane wewnętrzne audity? Kto i w jaki sposób dokumentuje przebieg wewnętrznego auditu? Zrzut nr 1. Przykłady pytań auditowych Plan auditu powinien zawierać datę i miejsce spotkania, poruszane pytania lub zagadnienia ale również stanowiska pracy, do których będą kierowane. Nierozłącznymi (choć często pomijanymi) elementami planu są spotkanie otwierające i podsumowujące audit spotkanie zamykające, które również powinien uwzględniać plan auditu. Każdy audytor przed przystąpieniem do planowania i późniejszego przeprowadzania auditu powinien szczegółowo zapoznać się z kryteriami auditu czyli wszystkimi procedurami, instrukcjami jeśli to możliwe również dokumentami prawa zewnętrznego, które są ujęte w planie auditu. Zrzut z programu eSEKTOR nr 2. Moduł Wewnętrzne audity/ LISTA PYTAŃ Przeprowadzenie audytu Po odpowiednim przygotowaniu przychodzi czas przeprowadzenia auditu. Jest to czas intensywnej pracy, zaczynający się od przeglądania i analizowania przedstawionych dokumentów, szukania dowodów potwierdzających spełnienie bądź nie wymagań jak również późniejsze dokumentowanie swoich spostrzeżeń i wniosków. Jak już było wspomniane wcześniej istotnymi punktami (choć niekiedy pomijanymi) w realizacji audytów są spotkanie otwierające i spotkanie zamykające. Czym jest spotkanie otwierające? Spotkanie otwierające jest to spotkanie wstępne poprzedzające audit, którego uczestnikami powinni być przedstawiciele komórek organizacyjnych ujętych w planie auditu wraz z osobami auditującymi. Spotkanie otwierające jest to swego rodzaju spotkaniem organizacyjnym, podczas którego: powinno nastąpić wzajemne przedstawienie się obu stron auditu (o ile uczestnicy auditu się nie znają), omówienie celu i zakresu auditu, podkreślenie „próbkowego” charakteru auditu, wyjaśnienie wszelkich wątpliwości związanych z audytem i jego przebiegiem. Spotkanie otwierające nie powinno być dłuższe niż max. 15 minut. Czym jest spotkanie zamykające? Spotkanie zamykające, jak sama nazwa wskazuje zostaje przeprowadzone przez audytorów przy udziale przedstawicieli komórek audytowanych na zakończenie auditu. Podstawowym celem tego spotkania jest podsumowanie auditu, omówienie wynikłych spostrzeżeń ale również przedstawienie i omówienie zidentyfikowanych ewentualnych niezgodności. Podczas spotkania zamykającego należy: dopełnić wszelkich formalności, wynikłych podczas auditu, wymienić uprzejmości (podziękować osobom audytowanym), przedstawić jak będzie wyglądał raport z auditu, przedstawić i omówić ewentualne niezgodności, uzgodnić ostateczne niezgodności, odpowiedzieć na ewentualne pytania audytowanych. Samo przeprowadzenie auditu powinno skupiać się obok zbierania dowodów, również na diagnozie problemów, które mogą wystąpić lub występują w badanym obszarze. Audytor jak wcześniej było wspomniane powinien być lekarzem, który bada problem i obok leczenia skutków również diagnozuje źródło jego powstania. W jaki sposób audytor pozyskuje informacje i dowody na spełnienie wymagań? Źródłami informacji dla auditora są: rozmowa i zadawanie pytań, obserwacja, oraz przegląd dokumentacji. Spotkanie auditowe powinno być przeprowadzone w przyjaznej dla obu stron atmosferze, która nie wprowadza agresji i poczucia śledztwa nakierowanego na ukaranie audytowanego za popełnione błędy. Niedopuszczalne jest z punktu widzenia celu auditu (potwierdzenie zgodności), przeprowadzanie auditu „za biurka” tzn., że auditor nie może stosować praktyk prowadzących do szybkiego „pozbycia się problemu” i wzywać osobę auditowaną do swojego biura a co gorsze z wybranymi przez niego dowodami. Spotkanie powinno odbyć się w ustalonym w planie auditu, czasie i miejscu ze wskazanymi pracownikami, zajmującymi się bezpośrednio przedmiotowymi działaniami. Auditor dla rozwiania wszelkich wątpliwości może krótko wyjaśnić rozmówcy jakich informacji i dowodów poszukuje, ale nigdy, przenigdy nie prosi pracownika auditowanego aby ten sam wybrał i przedstawił dowód potwierdzający swoje wypowiedzi. W większości przypadków doprowadzi to do zatajenia uchybień i piętrzących się nieprawidłowości w badanym obszarze a tym samym do niespełnienia wymagań. Istnieją następujące rodzaje dowodów: 1) dowody fizyczne, 2) dowody w dokumentacji, 3) dowody ustne. DOWODY FIZYCZNE – są pozyskiwane poprzez bezpośrednią obserwacje audytowanych działań. DOWODY W DOKUMENTACJI – są pozyskiwane poprzez analizę przedstawionej podczas auditu dokumentacji. DOOWODY USTNE – są pozyskiwane poprzez rozmowę audytora, że wszystkimi pracownikami w obrębie obszaru poddanego działaniom auditowym. Przystępując do auditu obok oczywistego przygotowania merytorycznego, auditor musi wykazać się profesjonalizmem ale też przenikliwością w ocenie wypowiedzi audytowanego jak również analitycznym podejściem do oceny przedstawionych dowodów. Nadrzędną zasadną jest aby zebrane podczas rozmów lub przeglądania dokumentacji ustalenia czy też spostrzeżenia były zawsze zweryfikowane i poparte dowodami. Audytorzy powinni skrupulatnie, na każdym etapie przeprowadzania auditu, notować swoje spostrzeżenia, wnioski, zauważone niezgodności, ale co najważniejsze dowody. Przytoczone na poparcie wysnutych wniosków – dowody powinny być rzetelnie i w miarę precyzyjnie wskazanie z podaniem (jeśli jest to możliwe) tytułu dowodu, jego daty lub imienia i nazwiska pracowników udzielających informacji. Każda odpowiedź osoby auditowanej na zadane pytanie, jak również samoistnie poczynione ustalenia te pozytywne jak i negatywne powinny być rzetelnie odnotowane. Wiadomym jest, że podczas przeprowadzania auditu, audytorzy dysponują ograniczeniami czasowymi stąd robienie notatek „na brudno” jest powszechne i pomocne przy redagowaniu końcowego raportu z auditu. Sporządzenie raportu z auditu Sporządzenie raportu z auditu jest wymaganym przez Normę ISO 19001 formalnym zapisem potwierdzającym i stanowiącym dowód na przeprowadzenie wewnętrznego auditu w wybranym obszarze. Raport z auditu powinien obiektywnie i rzetelnie przedstawiać ustalenia i wnioski z auditu, które są oparte na faktyczny ustaleniach, uzgodnionych przez obie strony biorące udział w audicie oraz łatwe w zrozumieniu. Raport z auditu powinien zawierać następujące elementy: dane audytowanej jednostki, uzgodnione kryteria, datę auditu, dane stron biorących udział w audicie (audytorów oraz osoby audytowane) podsumowanie procesu audytu, wszystkie zidentyfikowane niezgodności, propozycje doskonalenia zgłoszone przez audytowanych i przez zespół auditorów. Działania poauditowe Wraz ze złożeniem raportu z auditu oraz zgłoszeniem ewentualnych wykrytych niezgodności, kończy się rola auditorów. Za ten ostatni lecz bardzo istotny z punktu widzenia doskonalenia systemu zarządzania – etap odpowiedzialny jest Pełnomocnik ds. systemów zarządzania. Sam raport nie jest dokumentem, na podstawie którego można zamknąć audit, pozostają jeszcze wykryte ewentualne niezgodności i ich „naprawa”. Proces auditu wewnętrznego ma za zadanie weryfikację przyjętych wymagań ze stanem faktycznym w celu dalszego doskonalenia systemu. Wykryta niezgodność jest dowodem na to, że w danym obszarze działania nie zostały spełnione założenia. Istnienie niezgodności jest sygnałem, że jedno z ogniw systemu nie działa prawidłowo i niezbędne jest podjęcie działań naprawczych, które wyeliminują skutek (czyli zaistniałą niezgodność) ale również jej źródło. To zadanie należy do Pełnomocnika ds. systemu zarządzania, który na początku rozstrzyga zasadność niezgodności (czyli podejmuje decyzje czy zgłoszenie faktycznie jest niezgodnością) następnie wyznacza osoby oraz wybiera zaproponowany sposób usunięcia niezgodności oraz jej przyczyn. Usuwanie niezgodności oraz jej przyczyn zgodnie z normą ISO 9001 powinny regulować zapisy udokumentowanej i wdrożonej do stosowania procedury „Działania zapobiegawcze, korekcyjne i korygujące”.

raport z audytu wewnętrznego przykład